102 / 132
EKONOMİK
FORUM
102
Trump, tar h
fırsatı kaçırmamalı!
Yen gelen Trump dares
hükümetler ve d ğer
f nansörlerden gelecek
mütevaz b r f nansal destek
le AIDS’ sonlandıracak
tar h fırsatı kaçırmamalı.
Tümkaynaklardan yıllık 10
m lyar dolar fazla geld ğ nde
ABD’n n vereceğ yıllık
sadece 3-4m lyar dolar bu ş
b t rmek ç n yetecekt r.
Jeffrey D. Sachs, Columbia Üniversitesi’nde Sürdürülebilir Kalkınma
Profesörü, Sağlık Politikası ve Yönetimi Profesörü ve Dünya Enstitüsü
Direktörüdür. Ayrıca Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne Milenyum
Kalkınma Hedefleri konusunda Özel Danışmanlık yapmaktadır.
A
IDS salgını 1981 ve 2016 yılları arasında yaklaşık 36
milyon can aldı ve dünya çapında bir o kadar kişi de
şu anda HIV virüsüyle yaşıyor. 2015'te 1.2 milyon kişi
AIDS’ten hayatını kaybetti ve 1.8 milyon kişi daha
AIDS’e yakalandı. Bu istatistikler dehşet verici olsa da asıl şaşırtı-
cı olan “AIDS’siz bir nesil”amacının gerçekten ulaşılabilir olması.
Gereken siyasi adımlar ABD Başkanlığı’na seçilen Donald Trump
idaresinin ilk günlerinde kabul edilmeli.
Salgının sonlandırabilecek olmasının asıl sebebi, 2011’de
yapılan bir çalışmanın bulgularına göre antiretiroval (ARV)
tedavisi gören HIV pozitif bireylerde tedavi, HIV virüsünü kan
dolaşımında o kadar güçlü bir şekilde baskılıyor ki cinsel ilişki
veya paylaşılan iğnelerle virüsü başkalarına bulaştırma ihtimali
çok düşüyor. Bu bulgu, “önlem olarak tedavi”konseptini doğru-
ladı. Eğer yeterince yüksek sayıda HIV pozitif birey ARV tedavisi
görürse, sadece onların hayatını kurtarmaktan da öte virüsün
bulaşmasını engellemek ve bu sayede de salgını sonlandırmak
mümkün.
Bu fikirden yola çıkarak, AIDS uzmanları iki önemli fikir
geliştirdi:“90-90-90”ve“AIDS tedavisi basamağı”. 90-90-90 prog-
ramına göre 2020 yılına kadar, tüm HIV-taşıyıcısı kişilerin % 90’ı
hastalığı taşıdığını bilecek (ilk 90); hastalığı taşıdığını bilen bu
kişilerin %90’ı ARV tedavisi görecek (ikinci 90) ve ARV tedavisi
görenlerin %90’ı kandaki HIV virüsünü başarıyla baskılayacak.
Basamaktaki ana fikir ise bu üç“90’ın”her biri başarılabilirse, viral
baskılama yapabilen tüm HIV taşıyıcılarının oranı %90 x %90 x
%90 olacak ve bu da %72’ye tekabül edecek.
Bu felaket sona erecek
Bugün hastalık taşıyanların %72’si, başka insanlara hastalığı
bulaştıramazsa, HIV/AIDS salgını azalacak. Hatta, 2020’deki 90-
90-90, 2030 yılına kadar 95-95-95 olursa, başkalarına hastalığı
bulaştıramayan HIV pozitif bireylerin oranı, % 86’ya ulaşacak.
Prof. Jeffrey
D. Sachs