İçine yolculuk
yapmayan
“iyi yönetici” olamaz
RÜŞTÜ BOZKURT
İ
nsanın ağır sorumluluklarından biri de Amos
Oz’un, “Hayatta eli boş dönülmeyen tek yol-
culuk, insanın kendi içine yaptığı yolculuk-
tur” sözünde saklı. İnsanın kendisiyle başa
çıkamasını, kendi şeytanının önünü tıkamasını
söylemek kolay ve çekici, ancak uygulamasını söy-
lemek güç ve itici olandır. Bütün insanlık tarihi,
engelleri, kurumlara hâkim olarak “iktidar otori-
tesi” ile yok etmek isteyenlerle, engelleri kaldırma-
nın en etkin yolunun “insanı eğitmek” olduğunu
düşünen ve uygulamaya taşımak isteyenler arasın-
daki karşılıklı mücadelenin genişletilmiş özetidir.
İnsani sorumluluğun ikincisi, yakın ilişki için-
de bulunduğumuz “öteki insanları anlayabilme-
dir”. Bireyler, topluluklar ve toplumlar arasındaki
çatışmaların kaynağı, yakınımızdaki insanları an-
lama eksikliğidir. Yakın çevreyi derinliğine tanıma-
mız, sorunları çözmedeki büyük gücü oluşturur.
Karşılıklı bağımlılık ilişkilerini ilkeler, kurallar, ya-
salar, örf ve âdetler üzerine oturtarak, birlikte var
olmanın yarattığı gücün, can ve akıl güvenliğini
sağlamanın sırrı olduğunun ayırdında olmak bizi
başkalarından iki adım önde yürütebilir. Dikkatli
bakabilenler, yakın çevrimizle işbirliği ve güç birli-
ği yaptığımızda “nesli sürdürmenin” sınırlarını ge-
nişlettiğimizi, iç çatışmalar arttığında ise bir nesli
yok etme tehlikesiyle yüzleştiğimizi fark edecektir.
İnsani sorumluluklarımızın üçüncüsü, üzerin-
de yaşadığımız dünyada olup bitenlerin iyi okun-
masıdır. Dünya genelinde gelişmeleri yönlendiren
eğilimlerin yönünü, hızını, etkilerini baskın hale
gelmeden öngörebilmek başlı başına sorun çözücü
bir güçtür.
Bu denemede, insani sorumluluklarımızın ilki
olan “içimize yolculuk yapma” boyutunu irdele-
mek istiyoruz. Yazının merkez düşüncesi, “ken-
disiyle baş edemeyen bir insanın, başka sorunları
çözemeyeceği” varsayımına dayanıyor.
KENDİMİZLE BAŞ ETMENİN BEŞ ADIMI
Bireylerin temel özelliklerinden biri, birbirle-
rinden farklı yapılarda olmalarıdır. Yeryüzünde ne
kadar insan varsa, o kadar da davranış biçimi var-
dır. İnsan bilimleri, çoklu incelemelerden yararla-
Bireyler, topluluklar ve toplumlar arasındaki çatışmaların
kaynağı, yakınımızdaki insanları anlama eksikliğidir.
Yakın
çevreyi derinliğine tanımamız, sorunları çözmedeki büyük gücü
oluşturur.
Karşılıklı bağımlılık ilişkilerini ilkeler, kurallar, yasalar, örf
ve âdetler üzerine oturtarak, birlikte var olmanın yarattığı gücün,
can ve akıl güvenliğini sağlamanın sırrı olduğunun ayırdında
olmak bizi başkalarından iki adım önde yürütebilir.
YÖNETİM
100
EKONOMİK
FORUM
