58 / 132
açmasının çetin müzakereler sonucunda
son anda sağlandığı hatırlanmalı.
TPP müzakereleri sırasında “kur mani-
pülasyonu” konusunun da anlaşmaya ilave
edilmesi gerektiği ABD şirketleri ve Kongre
üyeleri tarafından dile getiriliyor. TPP’nin
tamamlandığının ilan edilmesi üzerine
Ford Şirketi kur manipülasyonu konusu-
nun anlamlı şekilde düzenlemediği iddia-
sıyla Kongre üyelerine çağrı da bulunarak
TPP’nin ret edilmesini talep ettiği biliniyor.
Anlaşma bazı bakımlardan ciddi eleş-
tirilere neden oluyor. TPP’nin, ticaret po-
litikalarını yerel sanayinin korunması yö-
nünde kullanılmasını yasakladığı, kamu
ihalelerinde yerel firmaların avantajını
ortadan kaldırdığı belirtiliyor. Aynı şe-
kilde yabancı sermaye yatırımı ile kabul
eden devlet arasındaki anlaşmazlıkların
çözümünde yerel egemenlik hakkının kul-
lanılmasını zorlaştırdığı, fikri mülkiyet ve
patent haklarını genişletilerek yerel firma-
ların teknolojiye ulaşmalarını güçleştirdiği, kamu iktisadi ku-
ruluşlarının işlevlerini göz ardı ettiği gibi hususlar eleştiriliyor.
BUNDAN SONRA NE YAPILACAK?
TPP anlaşmasının tamamlanması için tarafların kendi iç hu-
kukları çerçevesinde onay sürecinden geçmesi gerekiyor. Bu süreç
anlaşma içeriğinin kamuoyuna açıklanması ve özellikle ABD’de
geniş şekilde tartışılması olanağını da sağlar. Daha önce ABD
Başkanı Obama’nın Kongre’den almış olduğu yetki dolayısıyla
TPP Anlaşması’nın kabul veya ret oylanması yapılması gerekiyor.
Özellikle ABD kamuoyunda ve Kongre’de TPP ile ilgili yoğun
görüşmelerin olacağı ve anlaşmanın onay sürecinin alınan yet-
kiyle hızlandırılmış olmasına rağmen, yaklaşan Başkanlık seçim
dönemi nedeniyle bir dirençle karşılaşacağı belirtiliyor. Nitekim
ABD’de başkan adaylarından pek çoğu TPP Anlaşması’nı “fela-
kete” yol açacak bir gelişme olarak lanse ediyor. Buna karşın
ABD Başkanı’nın Ticaret Özel Temsilcisi Michael Froman onay
süreci konusunda Kongre ile bir an önce çalışmaya başlayacağını
belirtti. Ancak, bu alanda uzman kimi hukukçulara göre onay
sürecinin zorlu geçeceği tahmin ediliyor.
Öncelikle varılan mutabakatın hukukçular tarafından an-
laşma maddelerine dönüştürülmesini takiben anlaşma met-
58
EKONOMİK
FORUM
ARAŞTIRMA
DÜNYA EKONOMİSİNDE
ÖNEMLİ ETKİLERİ OLACAK
TPP
ANLAŞMASI’NIN YÜRÜRLÜĞE
GİREBİLMESİ İÇİN
ABD
KONGRESİ İLE DİĞER 11
ÜLKENİN PARLAMENTOSUNDAN
GEÇMESİ GEREKİYOR.