99 / 132
99
EKONOMİK
FORUM
dilen konuşmasında
“Hasan Saka buldu bu ismi zannediyo-
rum. Hasan Saka Maliye Vekili idi. Bu ismi o
buldu. İş Bankası dedi. Yani İş Bankası ismi
benimdeğil.”
Tarihçi Cemal Kutay ise yine Celal Bayar’ın
ağzından olayı şöyle anlatır:“Ertesi günü Çan-
kaya’da kayınpederi Muammer Bey’in yanın-
da Celal Bey’e bir isim üzerinde arzusunu
soruyor ve cevap beklemeden şöyle diyor:
-Siz bu kurulacak banka ile bakir alan-
larda faaliyet gösterecek, iş yapacaksınız. O
halde her şeyi ile Türk olacak bu bankaya
Türkiye İş Bankası ismine ne dersiniz.”
Ulus Gazetesi’nin 15. yıl ekinde de Falih
Rifkı Atay İş Bankası adının Atatürk tarafından
konduğunu yazar. Çok önemli olmamakla
beraber İş Bankası adının önce ana sözleş-
meyi hazırlayan ve iktisat doçenti olan Hasan
Saka tarafından söylendiği, muhtemelen Ata-
türk’e bunun ulaştığı ve Atatürk’ün de bunu
benimseyip söylediği en gerçekçi yaklaşımdır
diye düşünüyorum.
İş Bankası'nın kurucuları
Bankanın kurucuları Arasında Celal
Bayar, Siirt milletvekili Mahmut,Tücardan
Hafızzade Ahmet, Hacı Ebubekirzade Os-
man ve Kılıç Ali gibi tüccar ve milletve-
killeri vardır. Kuruculardan 15’i Ankara, 8’i
Bursa, 6’sı İstanbul, 2’şer kişi de Samsun,
İzmir ve Sivas’tan, 1 kişi de Yozgat’tandır.
Kurucuların 11’i milletvekili geriye ka-
lan 25 kişi eşraf, tüccar ve sanayicidir. İlk
şube Ankara’da 26 Ağustos 1924’de açıldı
ancak faaliyete geçmesi ve resmi açılış
töreni 9 Eylül 1924’de İstasyon Caddesi
üzerindeki ilk binasında düzenlenen özel
bir törenle yapıldı.
İki tarihin de Kurtuluş Savaşı’nın önem-
li günleri ile aynı gün olması özellikle seçil-
di. Resmi açılışa hükümet üyeleri, milletve-
killeri, yabancı temsilciler ve Ankara eşrafı
davet edildi. Toplam 150’yi bulan konukları
alacak salon bulunmadığı için davetliler
iki gurup halinde salona alındı. Törende
konuklara pasta ve limonata ikram edildi.
Tören için toplam 120 lira harcandı.
İlk çalışma yeri eski Büyük Millet Mec-
lisi binasının içinde Başbakanlığa ayrılmış
olan tek odadan oluşuyordu. Burayı ban-
kaya o zaman başvekil olan İsmet İnönü
vermişti. İlk günlerde bu odada 3 memur
çalışıyor ve yeni memurlar katılıyordu
(F. Rıfkı Atay Türkiye İş Bankası Dergisi
sayı 262).
İlk günlerde genel müdürlüğün dışın-
da 5 memur ve 1 odacının çalıştığı binaya
45 kişinin sıkıştırılmak durumunda kalın-
ması yeni bina ihtiyacını doğurdu. Banka
daha sonra Evkaf Müdürlüğü’nün İstasyon
Caddesi üzerindeki binasına geçti. Bir yan-
da bankaya yeni memur alımları başladı.
“Türk çocuklarını seçtim…”
“Müsabakaya, yarışmaya önem ver-
medim. İnandığım aile çocuklarını seçtim.
Türkler banka kuramaz yargısını yenmek
içinTürk çocuklarını seçtim.” Ankara merkez
şubesi 1929 yılı sonunda 12 servisi ve 106
çalışanı ile büyük bir şube oldu. Çalışanların
16’sı yani % 15’i kadındı.1929 yılında şube
sayısı 27 oldu. Ulus Meydanı’nı süsleyen
görkemli İş Bankası binası 2 Nisan 1927’de
ihale edildi. İtalyan mimar Mongeri’nin
kontrolünde Erzurumlu Mütahit Nafiz Bey
tarafından inşa edildi. 1929 Haziranında
tamamlandı.26 Ağustos 1929’da banka 5.
yıldönümünü yeni binada kutlandı.
İkinci UmumMüdürlük binası
Ankara Merkez Şubesi çalışanları toplu halde