lirliyor. Özellikle Uzak Doğu Asya ülkeleri
ve yükselen ekonomilerin ortaya çıkışıyla
birlikte, rekabet kaygılarını da beraberinde
getirdi. Başta Çin olmak üzere Güney Kore,
ASEAN, Brezilya gibi ülkeler yeni rakiple-
rin artan rekabetçi baskısı hem AB hem de
ABD’yi üçüncü ülkelerle kendi menfaatleri
doğrultusunda Serbest Ticaret Anlaşmaları
(STA) imzalamaya sevk etti. Bu durumun
iki tarafı birbirleriyle rekabet içine soktu-
ğu gözlerden kaçmıyor. Burada Çin’in re-
kabet gücü ayrıca ele alınması gereken bir
unsur. Özellikle ABD’nin bir yandan uzun
zamandır devam eden Trans-Pasifik Ortak-
lığı (Trans-Pacific Partnership) görüşmeleri
yoluyla, diğer taraftan transatlantik ilişki-
siyle Çin’e karşı rekabette bir güvence alanı
yaratmaya çalıştığı dikkat çekiyor.
Avrupa’da devam eden kriz ve durgun-
luk diğer bir önemli etken olarak göze çar-
yeni kurallara emsal teşkil etmesi bekleniyor.
Bu girişimin gerek iki taraf gerekse üçüncü ülkeler (Türkiye
de dâhil olmak üzere) ve dünya ekonomisi üzerinde oluşturacağı
etki dikkatlerin bu yöne çekilmesine yol açıyor.
TRANSATLANTİK ORTAKLIĞINA YOL AÇAN ETKENLER
Transatlantik Ortaklığı kararı birdenbire ortaya çıkmış bir
gelişme değil. İki tarafın yaklaşık 20 yıl önce başlattıkları tran-
satlantik ilişkiler çerçevesine ele alınması gereken bir durum.
2
Her iki tarafın gerek iktisadi büyüklükleri gerek birbirleriyle
olan ilişkilerinin derinliği düşünüldüğünde, bu stratejik adımın
önemi bir kez daha anlaşılır. Asıl olan AB-ABD arasında kapsam-
lı bir müzakere kararının alınmasına bugün neden gereksinim
duyulduğu.
ABD’nin saygın düşünce kuruluşlarından Peterson Enstitü-
sü’nden J. Schott, bu durumu özellikle dünya ekonomisindeki
şartların değişmesine, Avrupa’da yaşanan ekonomik durgunluğa
ve çok taraflı ticaret müzakerelerindeki yavaşlamaya bağlıyor.
3
Küresel üretim ve ticaret ağlarındaki değişim ve yükselen eko-
nomilerin pazar payını artırması önemli bir faktör olarak be-
EKONOMİK
FORUM
61
i
Dr. M. Sait AKMAN
Öğretim Üyesi
Marmara Üniversitesi AB Enstitüsü
Ô
