DEMOKRASİ VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
Avrupa Komisyonu’nun genel itibarıyla
ihtiyatlı tutumu doğrultusunda, siyasi kri-
terler alanında bardağın dolu tarafı görül-
meye çalışılmış, olumlu yönde atılan adım-
ların hepsi belirtilmiş, ancak uygulamanın
önemi birçok kez vurgulanmıştır. Demok-
rasi ve hukukun üstünlüğü konusunda,
30 Eylül 2013 tarihinde açıklanan “De-
mokratikleşme Paketi”nin önemli unsur-
ları (%10’luk seçim barajının düşürülmesi
olasılığı, siyasi partilere hazine yardımının
kolaylaştırılması, Q, X ve W gibi harflerin
kullanımının suç unsuru teşkil etmekten
çıkarılması, gösteri yapma özgürlüğüne iliş-
kin olarak yürüyüş ve gösterilerle ilgili izin
verilirken ilgili taraflara danışılması, ordu,
adalet ve güvenlik alanları dışında kamuda
başörtüsü serbestisi gibi) tek tek ele alına-
rak, bunların demokratikleşme sürecine
potansiyel katkıları vurgulanmıştır. Ancak,
paketin AB normları dikkate alınarak, tüm
ilgili paydaşlarla işbirliği içinde uygulanma-
sının önemine de dikkat çekiliyor.
ANAYASA
Anayasa yapım sürecinde, Anayasa Uz-
laşma Komisyonu’nun üzerinde görüş birli-
ğine varamadığı (vatandaşlık tanımı, güçler
ayrılığı) ve yasaların çıkarılmadığı alanlar
(kişisel verilerin korunması, askeri mahke-
meler ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin güç-
lenmesi) üzerinde duruluyor. AB normları
arasında önemli bir yeri olan “katılımcılık”
ilkesinin, Anayasa yapım sürecinde hayata geçirilmesinde etken
olan unsurların biri olarak TOBB ve TEPAV tarafından düzenle-
nen etkinliklerde Uzlaşma Komisyonu üyelerinin halkın çeşitli
kesimleriyle bir araya getirilmesi gösteriliyor.
KAMU YÖNETİMİ
Bu başlık altında ilk defa 2012 İlerleme Raporu’nda gün-
deme getirilen, “özerk düzenleyici ve denetleyici kurumların
faaliyetinin konuyla ilgili bakanlıkların denetimi altında olma-
sının AB müktesebatına aykırılığı” bir kez daha ifade ediliyor.
Bu kapsamda 2013 bütçe görüşmelerinde önceki dönem kamu
harcamalarına ilişkin ilgili yeterli bilgi verilmemiş olmasının Sa-
yıştay’ın yasal görevini olumsuz etkilediği belirtiliyor.
GÖSTERİLER VE SİVİL TOPLUM
Türkiye’nin AB’ye katılım müzakerelerinde üç yıldan son-
ra açılacak bir fasla ilişkin AB ortak tutumunun ertelenmesine
neden olan Gezi Parkı ve ardından gelen protesto gösterilerinin
birkaç istisna dışında barışçıl nitelik taşıdığı ifade edildikten
sonra, polisin kullandığı aşırı güç, hayatını kaybeden kişiler ve
tutuklamalar üzerinde duruluyor. Ancak bu süreçteki insan hak-
ları ihlallerine ilişkin açılan soruşturmalara da yer veriliyor.
Bu kapsamda 2013 Yılı İlerleme Raporu’nda yer alan konular
arasında en dikkat çeken unsurlar toplanma hakkı ve güvenlik
güçlerinin müdahalesiyle ilgili yasaların ve bunların uygulaması-
nın AB normları doğrultusunda düzenlenmesi konusunda yapı-
lan uyarılar ve Gezi Parkı olaylarıyla ilgili gösterilerin Türkiye’de
sivil toplumun geliştiğinin göstergesi şeklinde yansıtılmış olma-
sı. Raporda, Türkiye’de sivil toplumun demokrasinin önemli ve
yasal bir bileşeni olarak algılanmadığı tespiti de yapılıyor.
Bu yorumların Almanya Başbakanı Merkel’in geçtiğimiz hazi-
ran ayında, Türkiye’de protestolar sürerken açıkladığı “Türkiye’de
sivil toplumun gelişmesinin tehlike değil, fırsat olarak değerlendi-
rilmesi gerektiği” yönündeki görüşleriyle örtüştüğü de görülüyor.
54
EKONOMİK
FORUM
AVRUPA BİRLİĞİ
