Gümrük Birliği’nin Türkiye ekonomisi üze-
rinde olumsuz etkiler yaratmaya başlayan
“AB’nin üçüncü ülkelerle, özellikle de sa-
nayileşmiş üçüncü ülkelerle yaptığı serbest
ticaret anlaşmalarının Türkiye tarafından
eş anlı olarak üstlenilememesi” sorununu,
bu sorunun “Gümrük Birliği tanımı” ile çe-
lişkisini ve Türkiye ekonomisi üzerindeki
olumsuz etkisini açıkça ortaya koyabilirse,
özellikle de AB’nin, ABD ile “Transatlantik
Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması” ha-
zırlıklarına giriştiği bu günlerde, Türkiye
açısından çok faydalı olacaktır.
AB MÜKTESEBATINA UYUMVE
KATILIMMÜZAKERELERİ
Raporda, Türkiye’nin AB müktesebatı-
na uyumda gösterdiği performans da de-
ğerlendiriliyor. Türkiye’nin başta Malların
Serbest Dolaşımı, Mali Hizmetler, Enerji,
Bölgesel Politikalar ve Yapısal Araçların
Koordinasyonu olmak üzere 21 müzakere
faslında, AB müktesebatına orta ve ileri de-
recede uyum sağladığı ayrıntılarıyla ortaya
konuluyor. Ancak söz konusu performans
özellikle siyasi engellerin etkisiyle müza-
kere sürecine yansıtılamıyor. Bilindiği gibi,
AB katılım müzakereleri 33 fasıl bazında
yürütülüyor. Türkiye’nin AB katılım müza-
kerelerinde söz konusu 33 faslın yarısından
fazlası başta Kıbrıs sorunu ve Sarkozy’nin
başkan olduğu dönemde Fransa’nın Türki-
ye üyeliğine karşıtlığı gibi siyasi nedenlerle
bloke edilmiş durumda. Bu koşullarda hiç
bir siyasi engele takılmadan açılabilecek
üç faslın, yani Kamu Alımları, Rekabet ve
Sosyal Politika ve İstihdam fasıllarının açı-
lış kriterleri Türkiye tarafından tam olarak
yerine getirilmiş değil. Tam üyelik perspek-
tifinin bu kadar belirsiz olduğu bir dönem-
de Türkiye bu konuda adım atmayacağını
resmi olarak olmasa bile çeşitli vesilelerle
AB’ye hissettiriyor.
2013 YILI İLERLEME RAPORU’NUN
DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
2013 Yılı İlerleme Raporu, AB hedefi-
nin Türkiye’deki reformlar açısından kritik
önemini vurgulasa da, bu açıdan müzakere-
lerin devamının gerekliliğine atıfta bulunsa
da ve bu bağlamda Bölgesel Politikalar ve
Yapısal Araçların Koordinasyonu faslının
açılmasına yeşil ışık yaksa da maalesef kısa
vadede müzakerelerde ve ilişkilerde önemli
bir gelişme beklenmesine ilişkin herhangi
bir ipucu vermiyor.
Bugüne kadar Türkiye’nin AB’ye katılı-
mının iki taraf açısından önemine inanan
kesimler, katılım müzakereleri hızlandırılamasa da ilişkilere
bir ivme verilmesi gerektiğini, bu arada Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşlarına vizelerin kaldırılmasına yönelik ciddi adımların
atılmasının özellikle AB’nin Türkiye kamuoyu nezdinde kay-
bettiği güvenin yeniden tesisi açısından işlevsel olacağını ifade
etmişlerdi. Raporda, bu konunun önemi bir kez daha vurgulan-
sa da maalesef umut verici tespitlerde bulunulmuyor. Vizelerin
kaldırılmasının ön koşulu olarak ileri sürülen Geri Kabul Anlaş-
ması’nın Türkiye tarafından üstlenilmesi (imzalanması ve uygu-
lanması) sürecinin yavaş ilerlediği ifade ediliyor.
AB’nin Türkiye için hazırladığı 2012 İlerleme Raporu’nun ve
Genişleme Stratejisi’nin vurucu cümlesi şuydu: “Türkiye-AB iliş-
kilerinin gerçek potansiyeli ancak aktif ve güvenilir bir katılım
süreciyle hayata geçirilebilir.” Maalesef 2013 Yılı İlerleme Rapo-
ru bu konuda kısa vadede gelişme beklenmesine yol açacak bir
tespit ve değerlendirme içermiyor.
DİP NOT:
1)
Hatırlanacağı gibi, 12 Şubat 2013 tarihinde Fransa, Nicholas Sarkozy başkan
olduktan sonra, 2007 baharında “üyelikle doğrudan ilişkili” olduğu gerekçesiyle bloke
ettiği beş fasıldan biri olan “Bölgesel Politikalar ve Yapısal Araçların Koordinasyonu”
(22. Fasıl) faslı üzerindeki blokajını kaldıracağını açıkladı ve bunu bir ilk adım olarak
niteledi. Fransa’nın bloke etmeye şimdilik devam ettiği diğer dört fasıl Ekonomik ve
Parasal Politika, Tarım ve Kırsal Kalkınma, Mali ve Bütçesel Hükümler ve Kurumlar.
56
EKONOMİK
FORUM
AVRUPA BİRLİĞİ
2013 İlerleme Raporu’na Müzakere Fasılları İtibarıyla
Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Durumu
SINIRLI UYUM KISMİ UYUM ORTA DÜZEYDE UYUM İLERİ DÜZEYDE UYUM
İşçilerin Serbest Dolaşımı
Yagı ve Temel
Haklar
Rekabet Politikası
Malların Serbest Dolaşımı
İş Kurma Hakkı ve Hizmet
Sunum Serbestliği
Adalet, Özgürlük
ve Güvenlik
Bilgi Toplumu ve Medya
Şirketler Hukuku
Sermayenin Serbest
Dolaşımı
Eğitim ve Kültür
Taşımacılık Politikası
Fikri Mülkiyet Hukuku
Kamu Alımları
Vergilendirme
Mali Hizmetler
Tarım ve Kırsal Kalkınma
Sosyal Politika ve İstihdam
Enerji
Gıda Güvenliği,
Veterinerlik ve Bitki
Sağlığı
Bölgesel Politika ve Yapısal
Araçların Koordinasyonu Ekonomik ve Parasal Politika
Balıkçılık
Tüketici Sağlığının Korunması
İstatistik
Çevre
Dış Güvenlik ve Savunma
İşletme ve Sanayi Politikası
Mali ve Bütçesel
Hükümler
Mali Kontrol
Trans-Avrupa Ağları
Bilim ve Araştırma
Dış İlişkiler
9 FASIL
3 FASIL
9 FASIL
11 FASIL
