108 / 132
EKONOMİK
FORUM
108
IŞİD neden
devamlılık
göster yor?
IŞİD' n yüksel ş Batı’nın
özell kle ABD'n nmevcut
stratej s n n noksanlarının
b r gösterges . Batı IŞİD'
yeneb l r. Buradak soru
ABD bu sonucu elde
etmek ç n gerekl stratej k
değerlend rmey yapacakmı?
Jeffrey D. Sachs, Columbia Üniversitesi’nde Sürdürülebilir Kalkınma
Profesörü, Sağlık Politikası ve Yönetimi Profesörü ve Dünya Enstitüsü
Direktörüdür. Ayrıca Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne Milenyum
Kalkınma Hedefleri konusunda Özel Danışmanlık yapmaktadır.
I
ŞİD'in öldürücü etkisinin Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu
ve Asya'nın bazı kısımlarına ulaştığını İstanbul, Dhaka ve
Bağdat’ta ki büyük terör saldırıları gösterdi. IŞİD, Suriye ve
Irak’taki sığınaklarını elinde tuttuğu sürece terörist ağı daha
fazla katliam yaratacak. Zira IŞİD'in ortadan kaldırılması zor değil.
Sorun, ABD ve müttefiklerinin de dahil olduğu Irak ve Suriye’de
güçleri bulunan devletlerin IŞİD'i henüz öncelikli düşman olarak
görmemesidir. Artık görmeliler.
IŞİD'in çok ufak bir savaş gücü var, ABD ise Irak ve Suriye’de
20.000 ile 25.000 arası ve Libya’da ortalama 5000 kişilik bir savaş
gücüne sahip. Suriye (125.000), Irak (271.500), Suudi Arabistan
(233.500), Türkiye (510.000) ve İran’ın (523.000) etkin askeri perso-
neli ile kıyasladığımızda IŞİD oldukça ufak kalıyor.
Amerikan Başkan’ı Barack Obama’nın Eylül 2014 ‘de IŞİD'i
“ayrıştır ve sonunda yok et” vaadine rağmen, ABD ve müttefikleri
olan Suudi Arabistan, Türkiye ve İsrail (perdenin arkasında) onun
yerine Suriye lideri Beşar Esad’ın düşüşüne odaklanmış durumdalar.
Gizli kamera ile yakın zamanda çekilmiş İsrail'li tümgeneral Herzi
Halevy’nin açıklamasını göz önünde bulundurun: (Halevy’nin ko-
nuşmayı yaptığı yerde bulunan bir gazeteci tarafından bana aktarıl-
mıştır.):“İsrail Suriye’deki durumun mağlubiyetle (IŞİD'in) bitmesini,
süper güçlerin bölgeden ayrılmasını ve (İsrail’in) daha büyük gücü
olan Hizbullah ve İran’la baş başa bırakılmasını görmek istemiyor.”
İsrail’in önceliği Esad
IŞİD'e karşı olsa da Esad’ın İran desteği İsrail için daha büyük bir
kaygı sebebi. Esad, İsrail’in iki düşmanı olan Hizbullah ve Hamas’ın
milis güçlerinin İran tarafından desteklenmesine izin veriyor. Bu
nedenle İsrail Esad’ın ortadan kaldırılmasına, IŞİD'in yenilmesinden
daha fazla önem veriyor.
Prof. Jeffrey
D. Sachs