konusunun düzenlendiği Madde XI. yazılı-
mında Türkiye büyük pay sahibi oldu. Ay-
rıca madde altında yer alan ve transit tra-
fiğine uygulanan kotaların kaldırılmasını
hedefleyen paragraflar da dâhil olmak üze-
re birçok hüküm bizzat Türk delegasyonu
tarafından kaleme alındı.
Transit konusuna verilen özel önemin
bir yansıması olarak konu sadece tek mad-
deyle sınırlı kalmadı, farklı konulardaki dü-
zenlemelerin, transiti de kapsayacak şekil-
de formüle edilmesi temin edildi. Özellikle
Türkiye’nin AB’ye ihracatının yarısına ya-
kın bölümünün kara yolu üzerinden yapıl-
dığı düşünülürse, transit serbestisi konu-
sunda elde edilen kazanımların önemi daha
iyi anlaşılıyor. Bu kazanımların kısa süreli
uygulama değişikliklerinden ziyade DTÖ
hukuku içindeki düzenlemelerde olacağı-
nın da akılda tutulması gerekiyor. Diğer bir
ifadeyle, Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaş-
ması’yla transit trafiğine uygulanan kotala-
cinde Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile DTÖ
Nezdindeki Türkiye Daimi Temsilciliği örnek bir işbirliği ve ko-
ordinasyon faaliyeti gerçekleştirdi.
Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’nda yer alan konular-
dan bazıları Türkiye’nin geliştirdiği öneriler ve tesis ettiği ortak-
lıklarla son şeklini aldı. Türkiye, özet bir ifadeyle transit, ticaret
ile ilgili mevzuatın yayımlanması, bunların ayrıca internetten
yayımlanması, ticaret mevzuatı ve uygulamalarıyla ilgili bilgi
bildirim noktaları (enquiry points) kurulması, bağlayıcı ön karar
mekanizması konularında yazılı öneriler geliştirdi.
Türkiye yine benzer biçimde, ulusal menfaatleri gereği mü-
zakere gündemindeki bazı konulara muhalefet etme nedenini,
bu konuda sergilediği tutumu yayımladığı belgelerle müzakere-
lerde ifade etti. Ancak bu muhalefet konuları ve Türkiye’nin tu-
tumunun Anlaşma metninde yer bulması mümkün olmadı.
TÜRKİYE’NİN ÖNEMSEDİĞİ TRANSİT SERBESTİSİ
Türkiye müzakere sürecinin genelinde son derece aktif po-
litikalar izlemekle birlikte, bir konuya daha özel önem gösterdi.
Transit konusu ya da GATT 1994 Madde V’teki adıyla “Transit
Serbestisi”, Türkiye’nin müzakerelerde en çok önem verdiği ve
hassasiyet gösterdiği konu başlığı oldu. Bu çerçevede, transit
EKONOMİK
FORUM
61
i
GÜNCEL
