FORUM 258

EKONOMİK

FORUM

016 yılında ekonomide neler ya-

şanacak? Dünyada ve Türkiye’de

ekonomik beklentiler neler? Para

piyasaları nasıl bir seyir izleyecek?

Okan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr.

Targan Ünal, sanayileşmekte olan ülkeleri

zor bir 2016 beklediğini söylüyor. 2015’te

sermaye akımlarının 1988’den bu yana, yılı ilk

defa negatif kapatmasının beklendiğini belir-

ten Prof. Dr. Ünal, gelecek yıl ise bu havanın

olumluya çevrilmesinin önünde önemli risk-

lerinmevcut olduğunu vurgulayarak,“Bunlar

arasında FED’in faiz artırımlarının sıklığı, Çin

yuanındaki olası devaülasyonun yaratabile-

ceği türbülans, yine Çin yavaşlaması, petrol

ihracatçısı ülkelerin gelirlerindeki azalmanın

bu ülkeler üzerinde yaratabileceği baskı ve

bunun bulaşıcı etkisi sayılabilir”diyor.

Sanayileşmekte olan

ülkeleri bekleyen riskler

Küresel ekonomide yavaşlayan büyüme

ve doların güçlü seyri (kısa vadeli faiz fark-

larının ABD lehine daha fazla açılıyor oluşu)

2016’da da dönem dönem kademeli yük-

selmesine sebep olabilecek. Bu da sanayi-

leşmekte olan ülke para birimleri için önemli

bir risk unsuru. Petrolde ise jeopolitik riskler

ve büyük üreticilerin pazar payını koruma

amaçlı üretimi azaltmamaları, sektörde son

yıllarda yaşanan verimlilik kazanımları arza

KAPAK KONUSU

“Dolar az dalgalı

bir seyir izleyecek”

Okan Üniversitesi Prof. Dr. Targan ÜNAL

2016’da sanayileşmekte olan ülkeleri zor bir yıl bekliyor. 2015

yılında oldukça dalgalı bir seyir izleyen döviz piyasalarında, 2016’da

dalga bandının daralması beklenmekte.

destek oldu. 2016’da düşük petrol fiyatlarının

getireceği yatırım düşüşlerinin yaşanması

bekleniyor.

Türkiye’de neler olacak?

Küresel ekonomik gelişmeler, Türkiye

ekonomisi üzerinde de etkili olacak. Türki-

ye’de büyüme ortalamalarının son dönemde

gerileme trendinde. 2011-2015 dönemin-

de yıllık ortalama büyüme %3,2 olurken,

2002-2010 ortalaması %5 idi. Benzer şekilde;

2002-2011 döneminde yıllık ortalama %11

büyüyen yatırımların 2012-2015 döneminde

büyümesi ise sadece %1.

Kriz sonrası dönemde büyümede ya-

şanan yavaşlamanın, işsizlik oranı üzerine

getireceği olumsuz yansımaları önlemede

talep artıcı politikalar gündeme alındı. Özel-

likle seçim sonrası ortaya konulan gelir artırıcı

politika alternatiflerinin amacı büyümedeki

yavaşlamanın olumsuz yansımaları önle-

mede alınan talep artırıcı önlemler olarak

değerlendirildi. Bu önlemler kısa vadede bü-

yümeyi yukarı çekmesi ve gelir eşitsizliğini

bir miktar azaltması açısından olumlu olsa

da Türkiye’nin yapısal sorunlarına, daha kalıcı

çözümler gerekiyor.

Karar otoritesi tarafından alınacak gelir

artırıcı önlemlerin vereceği destekle büyü-

menin 2016’da (2011-2015 ekonominin yıllık

ortalama büyüme oranı dikkate alındığında),

% 3,8-4 bandında kalması bekleniyor.

Türkiye’de son 30 yıllık dönemde yıllık or-

talama %4,2 olan büyümenin sadece %0,2’lik

kısmının verimlilik artışından kaynaklandı.

Büyümede kalıcılığın sağlanması, verimlilik

artışından alınacak katkının %1 bandına çe-

kilebilmesine bağlı. Bu nedenle Türkiye’de,

2016’nın en önemli gündem maddesini ya-

pısal reformlar oluşturacak.

Türkiye’de 2016 eylem planı, yapısal re-

formodaklı bir kalkınma programı olma nite-

liğini taşıyor. Küresel trendin aksine verimliği

artıracak geniş kapsamlı yapısal dönüşüm

programları gündemde. Hane halkı tüketi-

minin ağırlıklı olarak gelir artışı yoluyla des-

teklenmesi, yurt içi tasarruflarının artırılması,

Ar-Ge’ye dayalı sanayileşme; imalat sanayinin

milli gelir içindeki payının artırılması, yatırım-

larda toparlanmanın kademeli olması, gün-

demdeki önlemlerden bazıları. 2016’da takip

edilmesi gereken, Eylem Planı'nın hayata

geçirilmesi sürecinde uygulanacak ekonomi

politikalarının ne denli başarılı olacağı.

Küresel tahvil piyasası ve faizler

Küresel tahvil piyasası 2016’ya, 10 yılın ar-

dından FED’in ilk faiz artırımıyla başlıyor. Gele-

cek yıl da FED’den faiz artırımları beklenmek-

te. Yurt içinde ise faiz artırımlarında, TCMB’nin

sadeleşme adımları ve enflasyon belirleyici

olacak. 2016’da yüksek seyrini sürdürecek

enflasyon nedeniyle TCMB’nin sıkı duruşunu

sürdürmesi, kademeli olarak repo faizini ve

gösterge faizini yükseltmesi bekleniyor.

Dövizde durum ne olur?

2015 yılında oldukça dalgalı bir seyir

izleyen döviz piyasalarında, 2016’da dalga

bandının daralması beklenmekte. Para poli-

tikalarındaki ayrışmayla beraber, dolarda bir

miktar daha güçlenme öngörüyoruz. 2016’da

€/$’ın gerilemesini, buna paralel olarak dolar

endeksi DXY’ın 102 seviyelerine yükselmesi

beklenmekte. TL’de ise 2015’deki %25’lik de-

ğer kaybının ardından göreli ılımlı bir değer

kaybı sonucu 2016 sonu $/TL beklentinin

3,15 yaklaşacağı test edilmektedir.