40
EKONOMİK
FORUM
DOSYA
Güney Kore de bu alandaki faaliyetleriyle
ön plana çıkıyor.
Yeni teknoloji geliştirmede ilk sıra-
da, patent ve buluşta dünya liderliğini
zorlayan ABD, dünyanın bir numaralı
ekonomisi olmasını üniversite-sanayi
işbirliğine borçlu. Özellikle 1980 sonrası
temelleri atılan Silikon Vadisi, bunun
en güzel örneği. Üniversitelerin yetkin-
liklerinin birebir yeni teknoloji ve buluş
gerçekleştiren yeni nesil şirketlere des-
tek amacıyla kullanıldığı teknoparklar
oluşturan ABD’nin Ar-Ge alanında da
dev bir ekonomiye dönüştüğü görülüyor.
Türkiye son 10 yıllık dönemde Türkiye
ekonomisi makroekonomik istikrarın
tesisi bakımından güçlü bir performans
sergilemesine, Ar-Ge alanında da önemli
gelişmeler kaydedilmesine rağmen, Ar-
Ge harcamaları ve rekabetçilik açısından
halen dünyada üst sıralarda yer alamı-
yor. Nitekim, Dünya Ekonomik Forumu
(WEF) Küresel Rekabet Gücü Endeksi,
Dünya Bankası İş Yapma Kolaylığı Endek-
si ve Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme
Endeksi gibi önemli küresel endekslerde
Türkiye’nin arzu edilen konumdan olduk-
ça uzak olduğu görülüyor. Türkiye, Küre-
sel Rekabet Gücü Endeksi’nde 144 ülke
arasında 43’üncü, İş Yapma Kolaylığı’nda
175 ülke arasında 71’inci, İnsani Gelişme
Endeksi’nde ise 187 ülke arasında 90’ıncı
sırada bulunuyor.
TÜRKİYE’NİN AR-GE ALANINDA
GELDİĞİ NOKTA
Ekonomik kalkınmada birincil rolü
oynayan yüksek teknolojili üretimin ad-
resleri olan Ar-Ge Merkezleri, Türkiye’nin
gelecek hedeflerine ulaşmada kritik bir
noktada bulunuyor. Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı bugüne kadar 134
işletmeye Ar-Ge Merkezi Belgesi vermiş
durumda. Bu merkezlerde ise toplam 14
bin 837 Ar-Ge personeli görev yapıyor;
ayrıca bugüne kadar bu işletmeler tara-
fından yapılan Ar-Ge harcaması ise 4,80
milyar lira düzeyinde.
Dinamik bir nüfus yapısına sahip olan
Türkiye’nin hedeflendiği gibi 2023 yılı
itibarıyla küresel bazda ilk 10ekonomi
arasında yer alabilmesi, 25 bin dolarlık
kişi başına milli gelir ve 500 milyar do-
larlık ihracat hedefine ulaşabilmesi için
mutlaka Ar-Ge ve inovasyon alanlarında
atılım yaparak üretim yapısında dönüşüm
gerçekleştirmesi gerekiyor.
Türkiye’nin Ar-Ge alanındaki TÜİK
verilerinden de (Tablo I-II-II) anlaşılacağı gibi Türkiye’nin
geleceği oluşturmak adına, Ar-Ge alanında dünyadaki benzer
ekonomik modelleri geliştirip, başarıyla yönetilmesine büyük
ihtiyaç duyuluyor.
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
Oran (%)
Ar-Ge Harcamalarının GSYİH’ye Oranı
0,3
0,2
0,1
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Yıl
0
0,53
0,48
0,52
0,59 0,60
0,72 0,73
0,85 0,84 0,86
0,92
Kaynak:
TUİK
Milyon TL
Gerçekleştiren Sektörler Bazında Ar-Ge Harcamaları*
Yıl
* 2013 Sabit Fiyatları
Kaynak:
TUİK
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
0
2566
1191
2228
2497 3896
4213
4259
5327 5521
6203
975
1138 1338 1433 1448 1513
2786
3342
3597 3738
4549
5050
5761 5815
6038
4175
1145
280 438
392
761
788
966
Yükseköğretim Sektörü
Özel Sektör
Kamu Sektörü
Finans Kaynağına Göre Ar-Ge Harcamaları*
Yıl
* 2013 Sabit Fiyatları
Kaynak:
TUİK
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
0
Yükseköğretim Sektörü
Diğer Ulusal Kaynaklar
Özel Sektör
Yurt Dışı
Kamu Sektörü
6434
2732
1493
1904
3009
3013
3616
3859
3739
3878
2991
4360
4502
4362
5650
5858
6434
2335
2271
1439
1782 1178
1061
987
984
219
234
353
325
374
347
389
459
433
465
1650
1540
2161
2449
2665
2896
Milyon TL
