103 / 132
NOTLAR:
1)
Encyclopedia Britannica cilt 1 Anatolia Civilisation ve Cilt 2 Hitits.Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi cilt 1.Ali.M Dinçol.
2)
Günümüzde de rüzgar güneş ve hidroelektrik santrallerinin ruhsatları spekülatörler tarafından ele geçirilmiş gerçek yatırımcıların alan bulamaktadırlar.
3)
Ekonomik forum sayı.260
mühendislerimizi ihtiyaca yeter sayı ve de-
ğerde yetiştirmeye önem vermek gerekir.
Maden Tetkik ve Arama Dairesi’nin Divriği
sahasında bulduğu demir madeninin işle-
tilmesine geçilmeli. Karabük Demir Çelik
sanayimizin ihtiyacı dışındaki kısmının
ihracatına başlanmalıdır.”
Büyük Atatürk’ün görüşleri esas alına-
rak madencilik alanında yapılan çalışmalar
başarılı oldu. Alınan sonuca zamanın dış
basını Türk Mucizesi adını verdi ve ben-
zer yöntemler İngiltere, Fransa, İtalya ve
İngiltere’de başarı ile uygulandı. Maden-
ciliğin ulusal gelir içindeki payı arttı. Bu
başarıda MTA’nın ve Etibank’ın başarısı
büyüktür. MTA ülkenin her yerinde etüt
yaptı. Bu çalışmalar sırasında birçok yeni
maden yatakları bulundu. Bilinen maden
yataklarına yeni rezervler ilave edilerek
yatakların gelişmesi sağlandı. MTA Türki-
ye ekonomisine ve yerbilimlerine büyük
katkılarda bulundu. Yıllarca, ülkenin her
tarafında maden aramacılığına devam
edildi. Bugün kurulu bulunan birçok sana-
yi tesisinin temel girdisi olan hammadde
kaynakları MTA’nın özverili çalışmaları so-
nucunda ortaya çıkarıldı. Dünya çapında
rekabet gücüne erişmiş olan demir-çelik,
alüminyum, ferro-krom, cam, seramik,
kağıt, çimento vb. sanayilerimizin temel
girdileri olan hammaddelerin tamamına
yakınının aranmasında, bulunmasında ve
etütlerinin yapılmasında MTA’nın katkısı
çok büyük oldu.
1935-1950 yıllarında öncelikle ülke-
nin temel ihtiyacı olan petrol konusu ele
alındı. Trakya, İskenderun, Adana ve Gü-
neydoğu Anadolu bölgelerinde sondajlı
etütler yapıldı. Raman ve Garzan petrol
bulundu. Rezervleri tespit edildi. Daha
103
EKONOMİK
FORUM
sonra Batman’da günlük kapasitesi 6250
varil olan rafineri inşasını gerçekleştirmek
üzere Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklı-
ğı’nın kurulması sağlandı.
Sayın okuyucular, 1920’li yılların ulaşı-
mı, ilkel teknolojisi ile yer altı zenginlikle-
rimizin nasıl ülke ekonomisine kazandırıl-
dığını okudunuz.
Sayın Burhan Ulutan’ın Etibank adlı
kitabından aldığım verdiğim rakamlar bir
ülkenin kalkınmasının, büyümesinin, ülke
ulusal gelirinin, giderek ulus refahının nasıl
artırdığının net olarak anlatmaktadır...
Tahsil hayatı boyunca sadece askerlik
okumuş, ömrü savaş alanlarında geçmiş
bir kişinin, madencilik gibi bir ihtisas ala-
nında aldığı kararlar ve uygulamalardaki
başarısını nasıl açıklayabiliriz...
Bana göre bu başarının özünde bir
devlet adamının yurdunu, yurdunun in-
sanını sevmesi, ulusunu refah düzeyine
ulaştırmak için varını yoğunu ortaya koy-
ması vardır…
İşte o lider ATATÜRK'tür.
Atatürk’ü kişisel tercihleri ve sosyal ya-
şantısı ile karalama yolunu seçenlerin onu
bu yazıda belirttiğim sadece madencilik
alanında ülkesine yaptıkları ile değerlen-
dirmelerini, aksi değerlendirmelerin vefa-
sızlık ve ihanet olduğunu düşünüyorum.
Maden Üretimi (ton)
MADEN
1932
1937
Artış
Maden kömürü
1.178.255
2.306.869
%95.8
Linyit
14.000
120.000
%757.1
Kromit
55.000
193.000
%250.9
Bakır
-
400
-
Çinko
3.250
17.143
%427.5
Kurşun
2767 (1931)
14.732
%432.4
Kükürt
25
3.383
%13.432
Amyant
58
1255
%2.063.8
Zımpara
6.323
12.115
%91.6
Borasit
4.994
4.664
%-6.6
İHRACAT
Kromit
18.3 bin ton (1927)
119.8 bin ton (1934)
Kömür
335.6 bin tondan
692.3 bin tona (1934)